Toelichtingen
In de 10 eeuw trokken de vorsten de benoemingsmacht aan
zich zowel voor de wereldlijke taak als de geestelijke taak van de
bisschoppen met een eed van trouw aan de vorst.
In 1053 werd de invloed van de keizer aan de paus keuze ontrokken.
Gregorius VII (1073-1085) begon de strijd, zijn opvolgers namen die over. De
strijd spitste zich toe met de Duitse Hendrik IV. Hendrik IV haalde
een aantal bisschoppen over om een afzetting van de paus af te kondigen.
Daarop deed de paus Hendrik in de ban waarop hij in Cannossa vergiffenis aan
de paus moest vragen.
Tijdens het concordaat van Worms (1122) werd een compromis bereikt. De
bisschoppen kregen alleen hun regalia (rijksrechten en grondgebied ) van de
koning.
In Frankrijk en Engeland verliep de discussie wat minder heftig en werd al
eerder een overeenstemming bereikt (resp. 1104 en 1107) [WP 1973]